Grote bedrijven maken hun groene beloften zelden waar
Grote bedrijven profileren zich met duurzame termijndoelen. Ze beloven ‘klimaatneutraal’ te worden, tussen 2030 en 2050. Een enkeling is écht groen bezig, maar meestal neigt het naar greenwashing, blijkt uit een nieuw onderzoek.
Bedrijven overdrijven schromelijk hoe duurzaam ze bezig zijn. Ze blazen met stellige CO2-ambities hoog van de toren, terwijl ze in werkelijkheid nog zoekende zijn. Dat blijkt uit een onafhankelijke studie die de toonaangevende onderzoeksinstituten Carbon Market Watch en het NewClimate Institute maandag samen presenteren.
De onderzoekers kozen 25 multinationals – van Unilever en Sony tot Volkswagen en Nestlé – die in marketing en PR-uitingen beweren dat ze in 2030, 2040 of 2050 klimaatneutraal zullen zijn. Per bedrijf analyseerden ze op basis van alle beschikbare bedrijfsgegevens: zijn de doelen voldoende onderbouwd en meetbaar?
Ikea heeft geen sterk verhaal
De vervuilende containerschepengigant Maersk krijgt als enige bedrijf een gunstige beoordeling. Het scheepvaartbedrijf beweert niet alleen in 2040 klimaatneutraal te zijn, het Deense bedrijf spant zich aantoonbaar in voor bijna alle verduurzaming die daarvoor nodig is. In rapportages zet Maersk zijn investeringen in schone brandstof en groene techniek helder uiteen.
“Ook onze bevindingen over Ikea verrasten mij”, zegt Silke Mooldijk, als milieu-onderzoeker werkzaam bij NewClimate Institute in Berlijn. Het Zweedse woonbedrijf heeft een groen imago opgebouwd. De rapportage over uitstoot en milieuprojecten is prima, erkennen de onderzoekers. Waar het aan schort is de onderbouwing bij het aankondigde doel dat Ikea in 2030 ‘klimaatpositief is’. “Van de eigen emissies wil Ikea feitelijk 15 procent verminderen”, vat Mooldijk de doorrekeningen van de klimaatambities samen. De andere 85 procent zou verdwijnen doordat de bomen waar Ikea meubels van maakt, broeikasgas opnemen. Ook wil Ikea de CO2-vermindering, die ontstaat door zonnepanelen te verkopen aan consumenten, meetellen voor de eigen ‘groene’ footprint. Dat is geen sterk verhaal, vindt Mooldijk.
Niet per se sjoemelen met de cijfers
Meer grote bedrijven trekken de CO2-vermindering die klanten of toeleveranciers realiseren naar zich toe, alsof het hun eigen milieuwinst betreft. Omdat regelgeving ontbreekt, hoeft het niet zo te zijn dat ze sjoemelen met de cijfers, aldus Mooldijk. “Er kan ook sprake zijn van onkunde in de rapportering.” De onderzoeker is daarom blij dat onder de Green Deal van Eurocommissaris Timmermans uniforme regels voor duurzame verslaglegging in de maak zijn. “Dan weet elk bedrijf hoe gerapporteerd moet worden. Zo kunnen de inspanningen van bedrijven straks beter onderling vergeleken worden.”
Drie IT-bedrijven scoren best aardig in de studie. “Op het randje van voldoende”, zegt Mooldijk. Dat betreft Apple, Sony en Vodafone (in Nederland actief met Ziggo). Die bedrijven beloven respectievelijk in 2030, 2050 en 2040 klimaatneutraal te zijn. Hun rapportages daarover zijn vrij transparant en de resultaten redelijk. Daarbij is relevant dat het voor IT- en telecombedrijven relatief gemakkelijk is om activiteiten te verduurzamen. “Ze gebruiken vooral enorm veel elektriciteit. Door groene stroom te kopen is een groot deel van de keten gemakkelijk duurzaam.”
Van de 25 internationale bedrijven krijgen veruit de meesten een onvoldoende, van energiebedrijf Eon en consultancybedrijf Accenture tot BMW en de Franse supermarktketen Carrefour. Vaak leggen ze onvoldoende verantwoording af, bij hun streven om ‘netto nul’ broeikasgassen te veroorzaken. Ze blijven vooral in gebreke bij het opzetten van benodigde projecten om hun klimaatdoel te bereiken. “Dat wil niet zeggen dat duurzaamheid helemaal niet op de agenda staat”, nuanceert Mooldijk.
Geen informatie of plannen
Gemiddeld bieden de 25 onderzochte bedrijven onderbouwing voor 40 procent CO2-reductie. De resterende 60 procent negeren ze nog. Het Braziliaanse vleesbedrijf JBS claimt bijvoorbeeld dat het in 2040 klimaatneutraal opereert, maar geeft daarbij geen informatie of plannen. “Wat soms meespeelt is dat bedrijven de concurrent geen kijkje in de keuken willen bieden”, zegt Mooldijk. Maar wie naar buiten toe een stevig klimaatdoel verkondigt, moet in de toekomst met grondige onderbouwing komen.
Het internationale onderzoek geeft een voorproefje van een Nederlandse studie. In opdracht van Milieudefensie gaat het NewClimate Institute dit jaar de klimaatbeloften van 29 grote vervuilers toetsen.
Lees ook:Europese eis in de maak: grote bedrijven moeten klimaatverslag schrijven
Vanaf volgend jaar moeten grote bedrijven hun klimaatimpact gaan meten en melden, blijkt uit nieuwe EU-voorstellen. Het bedrijfsleven, accountancy én toezichthouders krijgen daar een flinke kluif aan.