RTL Nieuws RTL.nl

Let op, binnenkort verhuist RTL Nieuws naar RTL.nl

Al onze nieuwsberichten en video’s vind je straks op RTL.nl.

Neem alvast een kijkje

Ga naar de inhoud
Economie

Voedselverspilling supermarkten lastig terug te dringen door ons gedrag

Artikelen worden 25 cent verkocht in de strijd tegen voedselverspilling. Beeld © ANP

Supermarkten willen in 2030 de helft minder voedsel verspillen. Dat gaat echter moeizaam. Dat komt onder meer door het gedrag van de klant. We willen kort voor sluitingstijd toch vers brood en pakken bij keuze vaak het langst houdbare pak melk. Moeten we als consument minder selectief zijn?

De hoeveelheid voedselverspilling in supermarkten is in 2020 met 3,6 procent afgenomen ten opzichte van 2018, aldus cijfers die het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL) deze week presenteerde.

Alle beetjes helpen, maar de branchebrede doelstelling om de voedselverspilling in 2030 met 50 procent te verminderen ten opzichte van 2015 is nog lang niet gehaald, zo constateert onderzoeker Martijntje Vollebregt van Wageningen University & Research (WUR).

Ze was verantwoordelijk voor het onderzoek naar de voedselverspilling bij supermarkten, dat in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het CBL werd uitgevoerd.

Er spelen verschillende factoren, onder meer menselijk gedrag, die het lastig maken om de verspilling terug te dringen, zegt ze.

Het achterste pakje ham

"Consumenten zijn selectief. Ze zoeken naar verse producten achterin het schap, die het langst houdbaar zijn. Soms wil je geen pakje vlees dat slechts twee dagen houdbaar is als je er de hele week je boterham mee wilt beleggen. Maar het is deels ook gewoonte of omdat we denken dat het lekkerder is. We pakken ook vaak het langst houdbare, terwijl we het binnen een paar dagen opeten", zegt Vollebregt.

Het gevolg: het kortst houdbare pakje vlees blijft soms liggen, tot de supermarkt het niet meer mag verkopen. Al zijn er methodes om het alsnog net op tijd te slijten. "Net voordat de houdbaarheidsdatum afloopt, geven winkels vaak korting. Dat helpt bij Nederlandse consumenten ook goed."

Voedselverspilling
Lees ook:
Voedselverspilling moet in 2030 met de helft gedaald zijn

De voedselverspilling naar nul terugdringen, is vrijwel onmogelijk. Vollebregt: "Nul is wel heel ambitieus, verder terugdringen is al lastig. Althans, meer reduceren kan wel, maar dan moeten we als consument accepteren dat je na zes uur bijvoorbeeld geen vers brood meer kunt krijgen."

Van al het verse eten en drinken dat supermarkten in Nederland aanboden in 2020, kwam 1,6 procent niet bij consumenten terecht

Houdbaarheidsdatum

Verder zijn er initiateven zoals Too Good To Go, de Voedselbank en 'Verspil mij niet'-acties waarbij kaas, brood en melk voor weinig wordt verkocht.

"Maar uiteindelijk moet toch een deel worden weggegooid omdat het over datum is. En supermarkten zijn aan strenge eisen gebonden. Iets dat nog best goed is, mag wettelijk na de tht-datum niet meer verkocht worden, zelfs niet weggegeven," zegt Vollebregt.

Algoritmes

Supermarkten doen het al beter dan in het verleden, aldus de onderzoeker. "Ze maken gebruik van slimme bestelalgoritmes om een inschatting te maken van de verwachte verkoop. Maar het is moeilijk. Als er bijvoorbeeld mooi weer wordt verwacht, is er meer BBQ-vlees en sla nodig. Daar wordt dus op ingekocht. Als er dan onverwacht een lagedrukgebied kkomt, dan blijf je met dat eten zitten."

Dynamisch
Lees ook:
Dynamisch prijskaartje tegen voedselverspilling

In de landen om ons heen worden soms rigoureuzere maatregelen genomen, vertelt Vollebregt. "Zo mogen supermarkten in Frankrijk overgebleven producten helemaal niet weggooien. Ze moeten het dus doneren aan goede doelen, als het nog goed is. Die route, middels wetgeving, zou je ook in Nederland kunnen verkennen."

Er is ook nog winst te boeken met een goed schapmanagement. Op tijd afprijzen en ook continu kijken hoe de producten erbij liggen. "Hoe ziet het eruit, hoeveel aanbod leg je neer? En misschien moeten we als maatschappij keuzes maken. Hoe divers moet het aanbod zijn tegen sluitingstijd? Zijn twee soorten brood dan ook goed in plaats van tien?"

Wat doen de grote supermarktketens?

LIDL: Producten zoals kaas, brood en melk worden voortaan - op de laatste dag van hun houdbaarheidsdatum - verkocht voor 25 cent; vlees, vis en vegaproducten voor 50 cent. Brood kan de klant de dag erna tot twaalf uur 's middags kopen voor een 25 cent.

Ook kunnen klanten voor een gereduceerd bedrag een box met groente en fruit kopen via de de Too Good To Go app.

AH: Ook bij de Appie kun je een vers brood de volgende dag nog kopen. Dat kost 50 cent. Andere versproducten die dicht tegen de houdbaarheidsdatum aan zitten krijgen een 35 procent kortingsticker. En voor 1 euro krijgen klanten een verspil me niet zakje met groenten en fruit dat wat rijper is of een plekje heeft, maar nog eetbaar is.

Jumbo: Versproducten met de houdbaarheidsdatum van vandaag zijn afgeprijsd te koop in het 'Samen minder Verspillen' schap. Niet-verkocht brood wordt opgehaald in de winkels, verkruimeld. Samen met water en een desemcultuur vormt dat een nieuw deeg waar weer brood van gemaakt kan worden. En het andere brood dat over is, wordt gebruikt als veevoer. Van overrijpe bananen wordt bovendien bananenbrood gemaakt en overgebleven groente gaat naar de Verspillingsfabriek dat het bijvoorbeeld in ketchup verwerkt.

ALDI: Eten dat tegen de THT-datum aanzit, wordt met 30 procent afgeprijsd. Ook gaat niet verkocht eten naar de Voedselbank. Dagvers brood dat overblijft, wordt door de leveranciers verwerkt tot veevoer.

Telers
Lees ook:
Telers slaan handen ineen tegen voedselverspilling